ಖಂಡಿತ, ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತಹ ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಚಿತ್ರ: ಮರವನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೀರಿ? AI ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಪಾತದ ಕುರಿತು ಒಂದು ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನ!
ಪೀಠಿಕೆ:
ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ಎಷ್ಟು ಬುದ್ಧಿವಂತವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು? ಈಗ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ನಮ್ಮಂತೆ ಮಾತಾಡಲು, ಬರೆಯಲು, ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಕಲಿಯುತ್ತಿವೆ! ಇದನ್ನು ‘ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್’ (AI) ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಈ AI ಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಏಕೆ? ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ಕಲಿಯುವ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿದ್ದರೆ, ಅವೂ ಹಾಗೆಯೇ ಕಲಿಯುತ್ತವೆ. ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಆಸಕ್ತಿಕರವಾದ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
AI ಗಳು ಹೇಗೆ ಕಲಿಯುತ್ತವೆ?
AI ಗಳು ನಾವೆಲ್ಲಾ ಬಳಸುವ ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್, ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಮತ್ತು ಇತರ ಮಾಹಿತಿಯಿಂದ ಕಲಿಯುತ್ತವೆ. ಅವರು ಅದೆಷ್ಟೋ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಓದಿ, ನೋಡಿ, ಕೇಳಿ ನಮ್ಮಂತೆ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಈ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳು ಸರಿಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಜನರ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ಹೇಳಿರಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹಳೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಬಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜನಾಂಗದವರ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾದ ಮಾಹಿತಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. AI ಗಳು ಈ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ಕಲಿಯುತ್ತವೆ.
“ಮರವನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೀರಿ?” – ಒಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ, ಹಲವು ಉತ್ತರಗಳು!
ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು AI ಗಳಲ್ಲಿ ‘ಪಕ್ಷಪಾತ’ (bias) ಇದೆಯೇ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ಒಂದು ಸರಳವಾದ ಆದರೆ ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದರು: “ಮರವನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೀರಿ?”
ಇದಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜನ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ಕೆಲವರು ಎತ್ತರದ, ಹಸಿರು ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಕಡು-ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಕಾಂಡವಿರುವ ಮರವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
- ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು (ಮಾವು, ಸೇಬು, ಬಾಳೆ) ಹೊಂದಿರುವ ಮರಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
- ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರು ಮರಗಳ ಮೇಲೆ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕುಳಿತಿರುವ, ಅಥವಾ ಆಟವಾಡಲು ಜಾಗವಿರುವ ಮರಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
- ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಬರಗಾಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಎತ್ತರವಾದ ಮರಗಳ ಬದಲಾಗಿ ಕುರುಚಲು ಪೊದೆಗಳಂತಹ ಮರಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಇಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ನಾವೆಲ್ಲರೂ ನಮ್ಮ ಅನುಭವ, ನಾವು ಬೆಳೆದ ಪರಿಸರ, ಮತ್ತು ನಾವು ನೋಡಿದ ವಿಷಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮರವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ.
AI ಗಳು ಹೇಗೆ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತವೆ?
ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು AI ಗಳಿಗೆ ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ, AI ಗಳು ಕೂಡ ಉತ್ತರಿಸಿದವು. ಆದರೆ, AI ಗಳು ಕಲಿಯುವ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಇರುತ್ತದೋ, ಅದರಂತೆಯೇ ಉತ್ತರಿಸಿದವು.
- ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಬರಹಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸುಂದರವಾದ, ಹಸಿರಾದ, ಎತ್ತರದ ಮರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇದ್ದರೆ, AI ಕೂಡ ಅದೇ ರೀತಿಯ ಮರಗಳ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
- ಒಂದು ವೇಳೆ, AI ಕಲಿಯುವ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೀತಿಯ ಮರಗಳ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬಾವಿ ಮರಗಳು, ಆಲದ ಮರಗಳು) ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, AI ಆ ಮರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಹೇಳಲು ಕಷ್ಟಪಡಬಹುದು.
- ಅದೇ ರೀತಿ, ಯಾವುದೇ ಒಂದು ದೇಶದ ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರದೇಶದ ಮರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಹಿತಿ ಇದ್ದರೆ, AI ಆ ದೇಶದ ಮರಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಸರಿಯಾದ ಚಿತ್ರಣ ನೀಡಲಾರದು.
ಪಕ್ಷಪಾತ (Bias) ಎಂದರೆ ಏನು?
ಪಕ್ಷಪಾತ ಎಂದರೆ ಒಂದು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ಪೂರ್ವಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು. AI ಗಳಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಪಾತ ಎಂದರೆ, ಅವು ಕಲಿಯುವ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ತಾರತಮ್ಯ ಅಥವಾ ಒಂದು ಕಡೆಯ ಮಾಹಿತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದು. ಇದು AI ಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ, ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸದಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಈ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ನಮಗೆ ಏನು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ?
ಈ ಅಧ್ಯಯನವು AI ಗಳು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- AI ಗಳು ಕಲಿಯುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಮಹತ್ವ: AI ಗಳಿಗೆ ನಾವು ಒಳ್ಳೆಯ, ಸಮಗ್ರವಾದ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ಅವುಗಳು ಒಳ್ಳೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯ.
- ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ: ಮರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹಲವು ರೀತಿಯ ಕಲ್ಪನೆಗಳಿರುವಂತೆ, AI ಗಳು ಕಲಿಯುವ ಮಾಹಿತಿಯೂ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿರಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ AI ಗಳು ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಪಡೆಯುತ್ತವೆ.
- AI ಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸುವುದು: ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು AI ಗಳಿಗೆ ನಾವು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವ ಮೂಲಕ, ಮತ್ತು ಅವು ಕಲಿಯುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, AI ಗಳಲ್ಲಿರುವ ಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಮಕ್ಕಳೇ, ನೀವೂ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಾಗಬಹುದು!
ನೀವು ಸಹ ನಿಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ನೀವು ಕಲಿಯುವ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಏನಾದರೂ ತಪ್ಪುಗಳು ಅಥವಾ ಅಸಮಾನತೆ ಇದೆಯೇ ಎಂದು ಯೋಚಿಸಬಹುದು. ವಿಜ್ಞಾನ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದು, ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುವುದು, ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದೂ ಕೂಡ.
AI ಗಳು ನಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ, ಅವುಗಳು ಒಳ್ಳೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು, ನಾವು ಅವುಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬೇಕು. ಮುಂದಿನ ಬಾರಿ ನೀವು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ, ಅವುಗಳು ಕಲಿಯುವ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿ! ಬಹುಶಃ, ನಿಮ್ಮೂರಲ್ಲಿರುವ ವಿಶೇಷವಾದ ಮರದ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು AI ಗೆ ಹೇಳಿ, ಅದನ್ನು ಕಲಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದು!
ಮುಕ್ತಾಯ:
ಸ್ಟ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಈ ಚಿಕ್ಕ ಅಧ್ಯಯನವು, ದೊಡ್ಡ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. AI ಗಳು ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನವು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಇದು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಲಿ. ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಲಿ ಎಂದು ಹಾರೈಸುತ್ತೇನೆ!
To explore AI bias, researchers pose a question: How do you imagine a tree?
ಎಐ ಸುದ್ದಿ ಒದಗಿಸಿದೆ.
Google Gemini ನಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಪಡೆಯಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ:
2025-07-28 00:00 ರಂದು, Stanford University ‘To explore AI bias, researchers pose a question: How do you imagine a tree?’ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ದಯವಿಟ್ಟು ಸಂಬಂಧಿತ ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿವರವಾದ ಲೇಖನವನ್ನು ಬರೆಯಿರಿ, ಇದು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತಹ ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿರಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳು ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬಹುದು. ದಯವಿಟ್ಟು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಲೇಖನವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ.