ಖಂಡಿತ, ಹಂಗೇರಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಕುರಿತು ಒಂದು ವಿವರವಾದ ಲೇಖನ ಇಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿದೆ:
ವಿಜ್ಞಾನದ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಪ್ರಯಾಣ: ಡೈನಮಿಕ್ ಮಾಡೆಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಟಲಿನ್ ಹ್ಯಾಂಗೋಸ್ ಅವರ ಭಾಷಣ!
ಹಂಗೇರಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆ, ಜೂನ್ 26, 2025 ರಂದು, ರಾತ್ರಿ 10 ಗಂಟೆಗೆ, ಒಂದು ವಿಶೇಷವಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಆ ದಿನ, ಕಟಲಿನ್ ಹ್ಯಾಂಗೋಸ್ ಎಂಬ ಒಬ್ಬ ಬುದ್ಧಿವಂತ ವಿಜ್ಞಾನಿ, “ಡೈನಮಿಕ್ ಮಾಡೆಲಿಂಗ್ – ನಾನ್-ಲೀನಿಯರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಥಿಯರಿಯಲ್ಲಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ಬಳಸುವುದು” ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರವೇಶ ಭಾಷಣವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಇದು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ವಿಜ್ಞಾನದ ಒಂದು ರೋಮಾಂಚಕಾರಿ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ತೆರೆದಿಡುತ್ತದೆ!
ಡೈನಮಿಕ್ ಮಾಡೆಲಿಂಗ್ ಎಂದರೇನು?
ಇದನ್ನು ಒಂದು ಸರಳ ಉದಾಹರಣೆಯ ಮೂಲಕ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ. ನೀವು ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಕಾರನ್ನು ಆಡುತ್ತೀರಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ. ಆ ಕಾರು ಹೇಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ? ನೀವು ತಿರುಗಿಸಿದಾಗ ಅದು ಹೇಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತದೆ? ಅದರ ವೇಗವನ್ನು ನೀವು ಹೇಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತೀರಿ? ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ನೀಡಲು, ನಾವು ಆ ಕಾರಿನ ಚಲನೆಯನ್ನು “ಮಾಡೆಲ್” ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಡೈನಮಿಕ್ ಮಾಡೆಲಿಂಗ್ ಎಂದರೆ, ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ವಸ್ತುವಿನ ಅಥವಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ (system) ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು, ಸಮಯದ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ನಡೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಗಣಿತದ ಅಥವಾ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮಾದರಿಯನ್ನು ರಚಿಸುವುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೀವು ಒಂದು ಮರವನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತೀರಿ ಎಂದಾದರೆ, ಆ ಗಿಡ ಎಷ್ಟು ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ನೀರು ಬೇಕು, ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಎಷ್ಟು ಬೇಕು – ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನಾವು ಒಂದು ಮಾದರಿಯ ಮೂಲಕ ಊಹಿಸಬಹುದು.
ನಾನ್-ಲೀನಿಯರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಥಿಯರಿ ಎಂದರೇನು?
ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳು ಸರಳವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ, ಅಥವಾ ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಆರೋಗ್ಯ. ಇವುಗಳೆಲ್ಲವೂ “ನಾನ್-ಲೀನಿಯರ್” ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಾಗಿವೆ. ಅಂದರೆ, ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಯು ದೊಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು, ಮತ್ತು ಅದರ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಊಹಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ.
“ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಥಿಯರಿ” ಎಂದರೆ, ಈ ರೀತಿಯ ಸಂಕೀರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ನಾವು ಹೇಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವಿಮಾನವನ್ನು ಹಾರಿಸುವಾಗ, ಪೈಲಟ್ ವಿಮಾನದ ದಿಕ್ಕನ್ನು, ವೇಗವನ್ನು, ಮತ್ತು ಎತ್ತರವನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ? ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಥಿಯರಿ ಇದೆ.
ಕಟಲಿನ್ ಹ್ಯಾಂಗೋಸ್ ಅವರ ಭಾಷಣದ ಮಹತ್ವ:
ಕಟಲಿನ್ ಹ್ಯಾಂಗೋಸ್ ಅವರು, ಈ ಸಂಕೀರ್ಣ ನಾನ್-ಲೀನಿಯರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, “ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ತತ್ವಗಳನ್ನು” ಹೇಗೆ ಬಳಸಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದರು. ಇದು ಏಕೆ ಮುಖ್ಯ?
- ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿ: ನಾವು ಏನನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತೇವೆಯೋ, ಅದನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಉತ್ತಮವಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾಗಿ ಮಾಡಲು ಈ ಜ್ಞಾನ ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ರೋಬೋಟ್‌ಗಳು, ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ವಾಹನಗಳು, ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಗಳು – ಇವೆಲ್ಲವೂ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಥಿಯರಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದಲೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
- ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದು: ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ದೊಡ್ಡ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪರಿಸರ ಬದಲಾವಣೆ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳು, ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಈ ರೀತಿಯ ಮಾಡೆಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ತಂತ್ರಗಳು ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತವೆ.
- ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ: ಕಟಲಿನ್ ಹ್ಯಾಂಗೋಸ್ ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆಯು, ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾವು ಹೇಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಂದೇಶ:
ನೀವು ಮಕ್ಕಳು ಅಥವಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಾಗಿದ್ದರೆ, ಈ ಭಾಷಣವು ನಿಮಗೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಬೇಕು. ವಿಜ್ಞಾನವು ಕೇವಲ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿರುವ ವಿಷಯವಲ್ಲ, ಅದು ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ನಡೆಯುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಷಯವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಂದು ಮಾರ್ಗ.
- ಕುತೂಹಲ ಮುಖ್ಯ: ನಿಮಗೆ ಏನಾದರೂ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿಸಿದರೆ, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಲು ಹಿಂಜರಿಯಬೇಡಿ. “ಹೇಗೆ?”, “ಏಕೆ?” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ನಿಮ್ಮನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳ ಕಡೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಬಹುದು.
- ಗಣಿತವನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿ: ಗಣಿತವು ವಿಜ್ಞಾನದ ಭಾಷೆ. ನೀವು ಗಣಿತವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಲಿತರೆ, ಸಂಕೀರ್ಣ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸುಲಭವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಕಲಿಯಿರಿ: ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ, ನಿಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿನ ವಸ್ತುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಿರಿ. ನೀವು ಆಟಿಕೆ ಕಾರಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹಾರುವ ವಿಮಾನದವರೆಗೆ ಏನನ್ನೂ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬಹುದು.
ಕಟಲಿನ್ ಹ್ಯಾಂಗೋಸ್ ಅವರ ಈ ಭಾಷಣವು, ವಿಜ್ಞಾನವು ಎಷ್ಟು ವಿಶಾಲ ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತಿಕರವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ನೀವೂ ಕೂಡ ಭವಿಷ್ಯದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಎಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳು, ಅಥವಾ ಸಂಶೋಧಕರಾಗಬಹುದು. ನಿಮ್ಮ ಕುತೂಹಲ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯ ಹಂಬಲವು ನಿಮ್ಮನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಯಶಸ್ಸಿನ ಕಡೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲಿ!
ಎಐ ಸುದ್ದಿ ಒದಗಿಸಿದೆ.
Google Gemini ನಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಪಡೆಯಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ:
2025-06-26 22:00 ರಂದು, Hungarian Academy of Sciences ‘Dinamikus modellezés – mérnöki alapelvek használata a nemlineáris rendszer- és irányításelméletben – Hangos Katalin levelező tag székfoglaló előadása’ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ದಯವಿಟ್ಟು ಸಂಬಂಧಿತ ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿವರವಾದ ಲೇಖನವನ್ನು ಬರೆಯಿರಿ, ಇದು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತಹ ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿರಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳು ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬಹುದು. ದಯವಿಟ್ಟು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಲೇಖನವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ.