ಖಂಡಿತ, ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ “Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)” ಎಂಬ ಲೇಖನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತಹ ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ವಿವರವಾದ ಲೇಖನ ಇಲ್ಲಿದೆ:
ಯಂತ್ರಗಳು ನಮ್ಮಂತೆ ತಪ್ಪು ಮಾಡಬಹುದೇ? ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯ (AI) ಅಚ್ಚರಿಗಳು!
ನಮಸ್ಕಾರ ಮಕ್ಕಳೇ ಮತ್ತು ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳೇ!
ನಿಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಗೊತ್ತಿರುವಂತೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ‘ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ’ (Artificial Intelligence – AI) ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ನಾವು ಪದೇ ಪದೇ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಗಳಲ್ಲಿ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಗಳಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಈಗ ನಾವು ಕಾಣುವ ಅನೇಕ ಯಂತ್ರಗಳಲ್ಲೂ AI ಇದೆ. ಆದರೆ, ಈ AI ಗಳು ಎಷ್ಟು ಬುದ್ಧಿವಂತವಾಗಿರಬಲ್ಲವು? ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ನಾವು ಮನುಷ್ಯರಂತೆ ತಪ್ಪು ಮಾಡಬಹುದೇ? ಅಥವಾ ನಾವು ಮಾಡುವ ತಪ್ಪುಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದೇ? ಈ ಬಗ್ಗೆ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಒಂದು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಲೇಖನ (Harvard University’s ‘Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)’) ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ. ಬನ್ನಿ, ಆ ಲೇಖನದಿಂದ ನಾವು ಏನು ಕಲಿಯಬಹುದು ಎಂದು ನೋಡೋಣ!
AI ಎಂದರೇನು?
AI ಎಂದರೆ ನಾವು ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಕಲಿಸುವ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ. ಇದು ಮನುಷ್ಯರಂತೆ ಯೋಚಿಸಲು, ಕಲಿಯಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವಾಗ, ಅದು ನಿಮ್ಮ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ, ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ನಿಮಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗುವ ಹಾಡುಗಳನ್ನು, ವಿಡಿಯೋಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲಾ AI ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದರ ಉದಾಹರಣೆಗಳು.
ನಾವು ಮನುಷ್ಯರು ಏಕೆ ತಪ್ಪು ಮಾಡುತ್ತೇವೆ?
ಮನುಷ್ಯರಾಗಿ, ನಾವು ಯಾವಾಗಲೂ ಸರಿ ಯೋಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಾವು ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ (emotions) ಒಳಗಾಗಿ ತಪ್ಪು ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನಾವು ತುಂಬಾ ಕೋಪದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಅಥವಾ ತುಂಬಾ ಖುಷಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ನಾವು ಸರಿಯಾಗಿ ಯೋಚಿಸದೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದು. ಹಾಗೆಯೇ, ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳೂ (biases) ಇರುತ್ತವೆ. ನಾವು ಒಂದು ವಿಷಯವನ್ನು ಒಂದು ರೀತಿ ನೋಡಿದರೆ, ಅದನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ನೋಡಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇವೆ, ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸಲು ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತೇವೆ.
AI ಕೂಡ ನಮ್ಮಂತೆ ತಪ್ಪು ಮಾಡಬಹುದೇ?
ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಲೇಖನದ ಪ್ರಕಾರ, ಹೌದು, AI ಕೂಡ ತಪ್ಪು ಮಾಡಬಹುದು. ಆದರೆ, ಆ ತಪ್ಪುಗಳು ನಾವು ಮಾಡುವ ತಪ್ಪುಗಳಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಭಿನ್ನವಾಗಿರಬಹುದು. AI ಗಳಿಗೆ ನಾವು ಕಲಿಸುವ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲೇ ತಪ್ಪುಗಳಿದ್ದರೆ, ಅಥವಾ ನಾವು AI ಗಳಿಗೆ ತಪ್ಪು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದರೆ, ಅವು ತಪ್ಪು ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
- ಮಾಹಿತಿಯ ಸಮಸ್ಯೆ: AI ಗಳು ನಾವು ನೀಡುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿಯೇ ಕಲಿಯುತ್ತವೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ನಾವು AI ಗೆ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರೆ, ಅದು ತಪ್ಪು ಉತ್ತರಗಳನ್ನೇ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಂದು AI ಗೆ ‘ಎಲ್ಲಾ ಕಪ್ಪು ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಾಗೆಗಳೇ’ ಎಂದು ಕಲಿಸಿದರೆ, ಅದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಕಪ್ಪು ಹಂಸವನ್ನೂ ಕಾಗೆ ಎಂದೇ ಹೇಳುತ್ತದೆ!
- ಮಾನವನ ಪ್ರಭಾವ: AI ಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವವರು ಮನುಷ್ಯರೇ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿದ್ದ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳು, ಪಕ್ಷಪಾತಗಳು (prejudices) AI ಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವಾಗ, AI ಗಳು ಲಿಂಗ, ಜಾತಿ, ಅಥವಾ ಬಣ್ಣದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಾರತಮ್ಯ ಮಾಡಬಹುದು, ಏಕೆಂದರೆ ಆ ತರಹದ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಹಿಂದಿನ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿ AI ಕಲಿತಿದ್ದರೆ.
- ‘ಯೋಚನೆ’ಯ ರೀತಿ: ನಾವು ಮನುಷ್ಯರು ನಮ್ಮ ಅನುಭವ, ಭಾವನೆ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತೇವೆ. AI ಗಳು ಗಣಿತದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳು, ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳು, ಮತ್ತು ನಮೂನೆಗಳ (patterns) ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನಾವು ತರ್ಕಬದ್ಧವಾಗಿ (logically) ಯೋಚಿಸುವಂತೆ ಕಾಣುವ AI ಗಳು, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಮ್ಮ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅರ್ಥಗಳನ್ನೇ (emotional nuances) ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಫಲವಾಗಬಹುದು.
AI ಗಳು ನಮ್ಮನ್ನು ಮೀರಿಸುವ ತಪ್ಪು ಮಾಡಬಹುದೇ?
ಹೌದು, ಇದು ಕೂಡ ಸಾಧ್ಯ. AI ಗಳು ನಾವು ಯೋಚಿಸುವ ವೇಗಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವೇಗವಾಗಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಅವು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮರೆಮಾಡಿದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸಹ ಹುಡುಕಬಹುದು. ಒಂದು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ನಾವು ಕೆಲವೇ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಗಮನಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ, ಆದರೆ AI ಗಳು ಲಕ್ಷಾಂತರ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಇದು ಒಳ್ಳೆಯದೂ ಹೌದು, ಕೆಟ್ಟದ್ದೂ ಹೌದು.
- ಉದಾಹರಣೆ: ಒಂದು ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ (stock market) ಯಾವ ಷೇರು ಖರೀದಿಸಬೇಕು ಎಂದು AI ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ. ಒಂದು ವೇಳೆ AI ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ, ಅದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಮನುಷ್ಯರಾದರೆ ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ತಪ್ಪು ಮಾಡಲು ಬಹಳ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು, ಆದರೆ AI ಗಳಿಗೆ ಅದು ಕ್ಷಣಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯ.
ಏಕೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ?
AI ಗಳು ನಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಅವು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಎಲ್ಲಿ ತಪ್ಪು ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ.
- ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ: ಈ ವಿಷಯಗಳು ನಿಮಗೆ ಆಸಕ್ತಿಕರವೆನಿಸಿದರೆ, ನೀವು ಗಣಿತ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ, ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಕಲಿಯಲು ಇದು ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. AI ಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಮಾಡಲು, ಅವು ಸರಿಯಾದ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ನಾವು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬೇಕು.
- ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಬಳಕೆ: AI ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ ನಾವು ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಬೇಕು. ಅವು ನೀಡುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನಾವು ಪ್ರಶ್ನಿಸಬೇಕು, ಅವು ಸರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿವೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು.
ಮುಂದೇನು?
AI ಗಳನ್ನು ನಾವು ಮನುಷ್ಯರಂತೆ ‘ಬುದ್ಧಿವಂತ’ರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಅವು ‘ಸದಾ’ ಸರಿಯಾಗಿ ಯೋಚಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲು. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು AI ಗಳಿಗೆ ನೈತಿಕತೆ, ತರ್ಕ, ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಮಕ್ಕಳೇ, ನಿಮಗೆ ಈ ವಿಷಯ ಇಷ್ಟವಾಗಿದ್ದರೆ, ನೀವು ಕೂಡ ದೊಡ್ಡವರಾದಾಗ AI ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದು! ಹೊಸ ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು, ಮತ್ತು AI ಗಳು ನಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿಸುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಕಲಿಯಲು ಏನಾದರೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಧನ್ಯವಾದಗಳು!
Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)
ಎಐ ಸುದ್ದಿ ಒದಗಿಸಿದೆ.
Google Gemini ನಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಪಡೆಯಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ:
2025-07-01 20:31 ರಂದು, Harvard University ‘Can AI be as irrational as we are? (Or even more so?)’ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ದಯವಿಟ್ಟು ಸಂಬಂಧಿತ ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿವರವಾದ ಲೇಖನವನ್ನು ಬರೆಯಿರಿ, ಇದು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತಹ ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿರಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳು ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬಹುದು. ದಯವಿಟ್ಟು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಲೇಖನವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ.